مؤلفه‌های تاثیرگذار بر تحول نظام ترویج کشاورزی ایران

هدف از انجام این پژوهش، شناسایی مؤلفه‌های تاثیر‌گذار بر تحول نظام ترویج کشاورزی ایران بود که با استفاده از یک رویکرد کیفی به انجام رسید. در مرحله اول پژوهش، مؤلفه‌های تاثیرگذار برتحول نظام ترویج کشاورزی در سایر کشورها (15 کشور) با استفاده از روش تحقیق فراترکیب، مورد بررسی قرار گرفت. در این مرحله، 11 مؤلفه شناسایی شدند که عبارت بودند از تمرکززدایی، خصوصی‌سازی، گسترش فناوری اطلاعات، تقاضامحوری، خدمات مشاوره‌ای، ترویج تکثرگرا، تقویت تعاملات ترویج با مراکز تحقیقاتی، اصلاح سیاست‌ها، انجام حمایت‌های زیست­محیطی، مدیریت دانش و افزایش سطح پوشش مناطق روستایی. مرحله دوم تحقیق با استفاده از تکنیک دلفی و بهره‌گیری از نظر کارشناسان معاونت ترویج و اعضای هیات علمی ترویج در دانشکده‌های کشاورزی تهران، تربیت مدرس و شیراز (N=55)، به­منظور مشخص نمودن میزان توافق نظر اعضاء نسبت به اینکه مؤلفه‌های شناسایی شده چقدر در تحول نظام ترویج کشاورزی ایران می‌توانند مؤثر باشند؛ انجام شد. نتایج به­دست آمده نشان داد که در مورد مؤلفه‌های تقویت تعاملات ترویج و تحقیق، اصلاح سیاست‌ها، ترویج تکثرگرا، تمرکززدایی، و سرمایه‌گذاری، توافق­نظر بیش از 90 درصدی در بین جامعه آماری وجود داشت. در مرحله سوم، وضعیت فعلی نظام ترویج کشاورزی ایران نسبت به هر یک از مؤلفه‌های شناسایی شده، با استفاده از روش کمی، مورد ارزیابی قرار گرفت و مشخص شد که در نظام فعلی ترویج ایران، تمرکز‌زدایی، خصوصی‌سازی و تقویت تعاملات، بیش از سایر مؤلفه‌ها باید مورد توجه قرار گیرد. در نهایت، در مرحله چهارم، از تلفیق مراحل سه‌گانه فوق، نظریه تحول­آفرینی نظام ترویج کشاورزی بر اساس الگوی اشتراوس و کوربن، با استفاده از رویکرد کیفی نظریه برخاسته از داده‌ها به­دست آمد.